فروشگاه i poroje

گزارش كارآموزي موسسه تحقيقات اصلاح و تهيه نهال بذر كرج

تاریخچه
بخش تحقیقات سیب زمینی و پیاز
قسمت اول سیب زمینی
مقدمه
طبقه بندی
گیاه شناسی
گلدهی در سیب زمینی
طبقه بندی و مراكز پراكنش سیب زمینی
عادت رشد
سیستم تولید بذر گواهی شده در كانادا
آبیاری
نیازهای غذایی سیب زمینی
زمان برداشت
فیزیولوژی پس از برداشت
گواهی بذور سیب زمینی
هدفهای اصلاحی سیب زمینی
طرح در حال اجرا در مؤسسه بررسی سیب زمینی
قسمت دوم پیاز
پیشینه
رده بندی گیاهی
تركیب پیاز
بو و طعم پیاز
ارقام پیاز
سطح زیر كشت
تولید
عملكرد
فرایند تولید
انبار كردن
طرح های در حال اجراء در مؤسسه بر روی پیاز
منابع و مأخذ

تاریخچه
تاریخچه تحققات اصلاح نباتات در ایران و تاسیس مؤسسه اصلاح و تهیه نهال و بذر.
سیر تحول تحقیقات اصلاح نباتات ایران را به طور اختصار می توان به سه دوره تقسیم نمود
دوره اول
این دوره با تاسیس مدرسه فلاحت و سپس دانشكده كشاورزی كرج (زیر نظر وزارت كشاورزی) آغاز و 20 سال به طول می انجامد. این دوره بیشترین موانع را در خود داشته است. زیرا برای تغییر روش های قدیمی و دلبستگی های تعصب آمیزی كه مالكان و كشاورزان آن زمان در استفاده از روش های قدیمی داشتند نیاز فراوانی به افراد تحصیل كرده و آشنا به كشاورزی نوین بود.
در همین دوره تاسیسات فنی و مزارع آزمایشی مستقلی برای انجام یك سلسله آزمایشات در جنب دانشكده ایجاد شد. از حدود سال 1310 تهیه بذور مرغوب در مزارع آزمایشی باغ فردوس مدرسه عالی فلاحت آغاز شد و در زمینه غلات، حبوبات و سبزیجات و انواع بذر پنبه نمونه‌هائی از كل كشور جمع آوری و در مزارع كاشته و مطالعه گردید.
در آن زمان طبق تقاضای اداره كل فلاحت و صناعت وقت ارقام مختلف چغندر قند نیز از كشورهای آلمان، دانمارك، بلژیك و شوروی سابق جمع آوری و مورد آزمایش قرار گرفت. از اواخر سال 1311 آزمایشات مقدماتی چغندر قند، پنبه، غلات و ازدیاد بذر در مزارع باغ فردوس مدرسه عالی فلاحت شروع و اولین بنگاه اصلاح نباتات ورامین در ایران در سال 1314 در كرج تأسیس گردید كه وظیفه اصلی آن اصلاح و تهیه بذر چغندر قند بود. در همان تاریخ مقدمات اصلاح و تهیه بذر غلات نیز در كرج فراهم شد. در اواخر سال 1315 در ورامین بعنوان یكی از مناطق مهم پنبه خیز كشور بنگاه اصلاح نباتات تاسیس و نسبت به تهیه بذر الیت پنبه و همچنین انواع گندم اقدام نمود.
دوره دوم
این دوره تقریبا با خاتمه جنگ جهانی دوم آغاز و تاسیس موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر در سال 1339 ادامه یافت. در واقع این دوره با آغاز پیدایش و گسترش سریع روش ها و ابزار كشاورزی نوین در كشورهای پیشرفته شروع گردید. این دوره را می توان دوران آمادگی و تلاش كادر متخصص و مرحله اصلاح بذر و نهال نامید. در این دوره بسیاری از متخصصین تحصیل كرده كشاورزی در جهت رفع وضع نابسامان بذر و نهال در كشور اقدام به انجام یك رشته مطالعات و آزمایشات مقدماتی نمودند. این امر ابتدا در مراكز اصلاح و تهیه نهال و بذر كرج و ورامین كه امكانات بهتری داشتند آغاز شد.
از سال 1325 تحقیقات باغبانی نیز با جمع آوری گونه‌های مختلفی از میوه جات سردسیری داخلی و خارجی و احداث باغ كلكسیون در كرج آغاز شد. این امر در مورد مركبات در شمال و در زمینه خرما در جنوب انجام گردید.
از سال 1327 با جدا شدن دانشكده كشاورزی كرج از وزارت كشاورزی امكانات مربوط به جمع آوری و آزمایش توده های بومی گندم و جو در بنگاه اصلاح نباتات كرج متمركز شد.
از سال 1330 تحقیقات پنبه به شكل جدی تری گرفته و به طور وسیع در مركز ورامین آغاز گردید. در سال 1335 فكر تأسیس اداره تهیه بذر گواهی شده در وزارت كشاورزی شكل گرفته و این اداره تأسیس گردید تا نسبت به كنترل مزارع غلات و پنبه در كرج و ورامین اقدام نموده و بعد از كنترل و صدور گواهی بذر مادری در بین كشاورزان توزیع گردد.
با متمركز كردن فعالیت های پراكنده قبلی، از سال 1336 تحقیقات برنج نیز در بنگاه كشاورزی لاهیجان به طور جدی آغاز گردید و با ایجاد ایستگاه برنج رشت در سال 1338 توسعه می یابد.
حاصل تمامی این تلاش ها نتایج گرانبهایی داشته است كه شالوده موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر بر همین نتایج استوار گردیده است.
دوره سوم
در دوره سوم با توجه به پراكندگی تحقیقات در دستگاههای مختلف وزارت كشاورزی از یك طرف به این واقعیت كه اداره كل زراعت دقت با تشكیلات محدود و امكانات ناچیز خود مستقیماً قادر به هدایت این امر مهم نبود. ضرورت تاسیس موسسه ای مستقل با اختیارات وسیع قانونی احساس گردید. بنابراین تشكیل موسسه اصلاح و تهیه نهال و بذر براساس لایحه قانونی مصوب مجلس شورای ملی كه در تاریخ 3/8/1338 به تصویب مجلس سنای وقت رسیده مشتمل بر 6 ماده و یك تبصره به شرح زیر مورد موافقت قرار گرفت
ماده 1- به منظور اصلاح و تهیه كلیه نهال ها و بذر های مرغوب و مناسب با اب و هوای نقاط مختلف كشور سازمانی به نام موسسه اصلاح و تهیه نهال و بذر تحت نظر وزارت كشاورزی تاسیس می شود.
ماده2- رئیس موسسه می تواند معاملات مربوط به فرآورده های كشاورزی را تا یكصد هزار ریال بدون رعایت مقررات و مزایده اجازه دهد. معاملات فرآورده های كشاورزی بیش از این مبلغ راهیأتی مركب از وزیران كشاورزان و دارائی و یا معاونین آن ها و رئیس موسسه در صورت ضرورت از قیود مناقصه و مزایده معاف خواهند نمود.
ماده3- كمك دولت به بودجه این موسسه یكجا ضمن بودجه وزارت كشاورزان منظور و در اول هر فصل یك چهارم آن به اختیار موسسه گذاشته می شود و بودجه جزء موسسه را وزیران كشاورزی و دارائی تصویب می‌نمایند. عواید موسسه جزو بودجه آن منظور و مازاد درآمد صرف توسعه و تكمیل عملیات موسسه می گردد.
تبصره- وجوه حاصله از درآمد و صرفه جوئی ها هر سال به سال بعد منتقل و به مصرف توسعه موسسه خواهد رسید.
ماده 4-وزارت كشاورزی مجاز است با تصویب هیأت وزیران ورود بذری را كه مصلحت نداند ممنوع نماید و همچنین كشت و تهیه بذور و چغندر قند و پنبه را در مناطق معینی به وسیله اعلان سه ماه قبل از فصل كشت ممنوع و در صرف تخلف كشت ممنوع شده را معدوم سازد.
ماده5- موسسه نمی تواند نهال بذور و مرغوب را به تقاضای كشاورزان و مالكین بیشتر از قیمت تمام شده بفروشد.
ماده 6- وزارت كشاورزی و وزارت دارائی مامور اجرای این قانون می باشد. لایحه قانونی فوق كه مشتمل بر شش ماده و یك تبصره می باشد در جلسه روز دوشبنه سوم آبان ماه یكهزار و سیصد و سی و هشت شمسی به تصویب مجلس سنا رسیده است.
وظایفی كه به موجب قانون به عهده موسسه قرار داده می شود به شرح زیر بوده است
1- بررسی های به نژادی و به زراعی برای اكثر محصولات مهم زراعی مثل گندم، جو و پنبه، برنج، دانه های روغنی، ذرت، حبوبات، نباتات علوفه‌ای و كنف.
2- تولید بذور مادری و تهیه بذور گواهی شده به منظور تكثیر و تهیه بذر مورد نیاز كشور و همچنین ازدیاد و توزیع نهال های پیوندی از ارقام انتخابی مناسب با شرایط آب و هوائی مختلف كشور.
3- كنترل و گواهی بذوری كه تولید كنندگان بذر براساس ضوابط تعیین شده در وزارت كشاورزی و منابع طبیعی وقت تولید می‌كنند.
بدیهی است كه در آغاز كار مشكلات تهیه امكانات و اراضی به قوت خود باقی بوده است ولی موسسه در راستای ایفای وظایف محوله اقدام به تشكیل 4 اداره كل به شرح زیر نمود
1- اداره كل بررسی های باغبانی به منظور ازدیاد اولیه ارقام میوه، سبزی و صیفی و سیب زمینی.
2- اداره كل بررسی های زراعی به منظور بررسی و ازدیاد اولیه بذور پنبه، گندم و جو و ذرت و برنج علوفه و حبوبات و سایر نباتات زراعی.
3- اداره كل تكثیر و گواهی بذر به منظور كنترل بذور تولیدی و صدور گواهی بذر.
4- اداره كل تكثیر و توزیع بذر جهت تهیه و توزیع بذور اصلاح شده.
در مرحله بعدی به منظور تجهیز و تكمیل امكانات ایستگاهها از نظر ماشین آلات، تأسیسات و تجهیزات، اداره كل امور ایستگاهها نیز در موسسه تشكیل گردید.
در همین راستا موسسه اقدام به تشكیل لابراتوار اصلاح غلات كرج، لابراتوار اصلاح بذر چغندر قند در كرج، لابراتوار اصلاح میوه در كرج، لابراتوار اصلاح بذر پنبه در ورامین، لابراتوار اصلاح برنج در رشت، لابراتوار اصلاح خرما در اهواز و گلخانه‌های مخصوص اصلاح بذر در كرج و ورامین نمود.
همچنین علاوه بر مركز اصلاح نباتات كرج در ورامین سه ایستگاه درجه یك با هدف تبدیل بعدی به مراكز اصلاح نباتات مشابه كرج و ورامین شامل ایستگاه كشاورزی مغان و ایستگاه كشاورزی طرق مشهد- ایستگاه كشاوری داراب فارس تاسیس گردید. ایستگاه اهواز نیز كه قبلا وجود داشت در همین ایام تبدیل به ایستگاه درجه یك شد. ایستگاههای درجه یك وسعت قابل توجهی داشته و علاوه بر مطالعات و آزمایشاتی كه به میزان محدودتری درباره اكثر گیاهان منطقه و محصولات عمده غذایی و صنعتی به عمل می‌آورند، نسبت به تهیه بذور الیت و مادری و همچنین تهیه نهال های مرغوب و مناسب محل نیز در حدود برنامه های سالیانه اقدام می كردند و محصول آن ها را در دسترس كشاورزان قرار می دادند. علاوه بر ایستگاه‌های درجه یك ایستگاههای اختصاصی نیز با وسعت 10-5 هكتار تاسیس گردیدند كه برای بررسی ارقام و تهیه بذور و نهالهای اختصاص داشتند كه با توجه به استعداد و شرایط اقلیمی محل بیش از سایر محصولات مورد نیاز كشاورزان و باغداران بود.
نهایتاً ایستگاههای بررسی منطقه‌ای نیز علاوه بر این مركز تاسیس گردیدند كه بعد از اتمام بررسی ها در مراكز اصلاح نباتات جهت تعیین سازگاری ارقام در مناطق و شرایط اقلیمی مختلفی مورد استفاده قرار می‌گرفتند.
با تأمین نیازها و تجهیزات مورد نیاز و به ویژه تأمین نیروی متخصص از یك طرف و افزایش حجم فعالیت ها و بالاخره ضروررت تمركز روی محصولات خاص و افزایش كارآیی و بازده تحقیقات به تدریج تشكیلات موسسه تغییر یافت و به طوری كه در سال 1348 بخش تحقیقات دانه های روغنی و در سال 1349 بخش تحقیقات ذرت (یونجه) تأسیس گردیدند. در سال 1350، اداره كل بررسی های باغبانی به بخش تحقیقات باغبانی تغییر یافت و از سال 1357 واحد سبزی و صیفی از آن جدا شده و به صورت بخش تحقیقات سبزی و صیفی ادامه فعالیت داد. در راستای توسعه فعالیت های تحقیقاتی مؤسسه، از سال 1359 بخش تحقیقات حبوبات كه قبلا فعالیت هایی به صورت اداره كل و همچنین طرح حبوبات دانشكده كشاورزی داشت تاسیس گردید. در سال 1362 در جهت تكمیل و توسعه تحقیقات در حال انجام، بخش تحقیقات فیزیولوژی و بیوشیمی و تكنولوژی تاسیس شد و در جهت سرویس دهی به تحقیقات در حال انجام را افزایش كارائی تحقیقات در نیمه دوم همین سال (1362) بخش ژنتیك و آمار نیز در موسسه تاسیس گردید. به دلیل حجم بالای فعالیت های تحقیقاتی و تعدد و تنوع محصولات مختلف سبزی و صیفی و همچنین اهمیت روز افزون این محصولات مختلف سبزی و صیفی و همچنین اهمیت روزافزون این محصولات روند توسعه فعالیت های تحقیقاتی همچنان ادامه یافت و با توجه به اهمیت برخی محصولات برای صادرات و مصرف داخلی در سال 1377 بخش تحقیقات سیب زمینی، پیاز و حبوئبات آبی از این بخش تفكیك و بخش سبزی و صیفی به ورامین منتقل گردید. روند توسعه فعالیت های تحقیقاتی همچنان ادامه یافت و با توجه به اهمیت برخی محصولات یا زمینه‌های كاری و لزوم تقویت بیشتر آن‌ها برخی بخش‌ها یا محصولات بخش ها به صورت موسسات تحقیقاتی مستقل تاسیس و از موسسه جدا گردیدند و به طوری كه با توجه به اهمیت تولید و صادرات محصولات پسته، خرما و مركبات، در سال 1371 موسسه تحقیقات مركبات در رامسر تاسیس و این محصولات از موسسه تحقیقات نهال و بذر جدا گردیدند.
همچنین با توجه به نقش دیمكاری در تامین محصولات اساسی كشور از سال 1371 موسسه تحقیقات دیم در مراغه تاسیس و كلیه فعالیت‌های تحقیقاتی دیم از موسسه تحقیقات نهال و بذر منفك و در این موسسه متمركز می گردد. تاسیس موسسه تحقیقات برنج در رشت (1373)، تاسیس موسسه تحقیقات پنبه در گرگان (از سال 1376) و بالاخره تبدیل بخش تحقیقات فیزیولوژی و بیوشیمی و تكنولوژی به موسسه تحقیقات بیوتكنولوژی (در سال 1378) از دیگر موارد منفك شده از موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر در جهت تمركز بیشتر فعالیت های تحقیقاتی بر روی محصولات استراتژیكی و صادراتی كشور هستند. لازم به ذكر است كه تشكیلات این موسسه بجز موسسه بیوتكنولوژی (در سال 1379) در سال 1376 به تصویب رسیده است.
در حال حاضر موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر شامل بخش های تحققاتی زیر است
1- بخش تحقیقات غلات.
2- بخش تحقیقات ذرت و گیاهان علوفه‌ای.
3- بخش تحقیقات دانه‌های روغنی.
4- بخش تحقیقات باغبانی.
5- بخش تحقیقا سبزی و صیفی (در ورامین).
6- بخش تحقیقات سیب زمینی و پیاز.
7- بخش تحقیقات كنترل و گواهی بذر.
8- بخش تحقیقات ژنتیك و ذخائر توارثی (بانك ژن گیاهی ملی ایران)

بخش تحقیقات سیب زمین و پیاز
مقدمه
همزمان با تاسیس موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر در سال 1339 تحقیقات مربوط به محصولات سیب زمینی و پیاز نیز بر مبنای یك برنامه مدون ابتدا برای شناخت ارقام بومی و محلی و سلكسیون و خالص سازی آن‌ها شروع و سپس با ورود ژرم پلاسم های جدید سیب زمینی و پیاز و سایر محصولات سبزی و صیفی برنامه شناخت ارقام مناسب جدید و سازگار خارجی از طریق روش های علمی و آزمایشات مقایسه ارقام و تعیین نیازهای زراعی ارقام، تولید بذر مادری و توزیع بذر گواهی شده در قالب برنامه بررسی‌های باغبانی پی ریزی گردید. از سال 1358 بخش تحقیقات سبزی و صیفی به طور مستقل فعالیت‌های خود را تحت مدیریت و موسسه اصلاح و تهیه نهال و بذر ادامه داد. در سال 1376 براساس تصمیمات متخذه در شورای عالی سیاستگذاری سازمان تات تحقیقات سبزی و صیفی به مركز تحقیقاتی ورامین منتقل گردید و فعالیت های تحققاتی محصولات سیب زمینی، پیاز و حبوبات ابی تحت عنوان بخش تحقیقات سیب زمینی و پیاز در كرج فعالیت خود را شروع نمود. فعالیت های تحقیقاتی این محصولات قبل از انقلاب اسلامی علاوه بر كرج در چندین ایستگاه تحقیقاتی توسط 20 كارشناس انجام می گردید و در حال حاضر مسئولیت اجرای طرح های تحقیقاتی و برنامه تولید بذر كشور بر عهده 36 نفر كارشناس و عضو هیأت علمی می باشد. این بخش از دیرباز با مركز بین المللی سیب زمین (CIP) در زمینه آموزش و تبادل ژرم پلاسم ارتباط داشته است. مهمترین اولویت ها و برنامه های تحقیقاتی محصولات این بخش به تفكیك ارائه می‌گردد.
1-سیب زمینی
سیب زمینی در جهان پس از گندم، ذرت و برنج مقام چهارم را از نظر میزان تولید دارد و در ایران پس از گندم مقام دوم را به خود اختصاص داده است. از نظر ارزش غذایی و تولید پروتئین و انرژی در واحد سطح تقریبا در بین كلیه محصولات زراعی بی رقیب است. سطح كشت آن در سال 1339 در حدود بیست هزار هكتار و عملكرد آن 8/4 تن در هكتار بود. با تاسیس موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر در سال 1339 پس از 4 دهه تلاش های ترویجی و تحقیقی سطح زیر كشت آن به 160 هزار هكتار با میانگین عملكرد 23 تن در هكتار رسیده است. میانگین عملكرد جهانی سیب زمینی 16 تن در هكتار و میانگین عملكرد د رایران 7 تن بیشتر از مقدار مذكور می باشد.